Đặc Điểm Cơ Bản Chuyên Đề Phong Cách Nghệ Thuật Thơ Tố Hữu

Fri, 12 / 2017 12:39 pm | admin

Đề bài: Đặc Điểm Cơ Bản Chuyên Đề Phong Cách Nghệ Thuật Thơ Tố Hữu

Bài Làm

Nghệ thuật là không trùng lặp. Có lẽ vì thế mà mỗi nhà thơ khi "trình làng" văn học mang đến cho độc giả môt phong cách nghệ thuật riêng. Và để tạo nên "vân chữ riêng cho mình" phong cách nghệ thuật của thơ Tố Hữu sở hữu sự độc đáo riêng:

Tố Hữu (1920-2002) là con chim đầu đàn của thơ ca Cách mạng Việt Nam, ông đa để lại một sự nghiệp văn học có giá trị với những nét phong cách hết sức độc đáo:

Chất trữ tình – chính trị là một trong những nét nổi bật nhất trong thơ Tố Hữu (TH). Thơ ông viết để phục vụ cho sự nghiệp cách mạng, phục vụ chính trị của đất nước trong các thời đại cụ thể "Tố hữu là nhà thơ chỉ viết để phục vụ cách mạng từ trước tới sau" (Đặng Thai Mai). Bởi thế, ngòi bút TH luôn tìm thấy nguôn đề tài, cảm hứng sáng tác từ đời sống chính trị của xây dựng đất nước.

Chính trị đã trở thành nguồn cảm hứng, nguồn cảm xúc chân thành của nhà thơ TH. Niềm say mê nhiệt thành với lý tưởng cuộc sống đã giúp TH có khả năng "thơ hoá" những vấn đề chính trị, vấn đề khô khan để "đưa chính trị lên đến trình độ là thơ rất đỗi trữ tình" (Xuân Diệu) ông được mệnh danh là nhà thơ của lẽ sống lớn, tình cảm lớn và niềm vui lớn.

Lẽ sống ở đây là dấn thân cho lý tưởng cách mạng, giải phóng dân tộc "Từ ấy" là vươn tới sự tiến bộ chung cho nhân loại "Bài ca xuân 1968". Tình cảm trong thơ TH là tình yêu lý tưởng, kính yêu lãnh tụ đồng bào, đồng chí, tình quân dân và tình quốc tế cộng sản "Từ ấy" và "Việt Bắc".

Niềm vui lớn trong thơ TH là niềm vui chiến thắng, sôi nổi, hân hoan "Việt Bắc" và "Hoan hô anh giải phóng quân".

Chất thơ thứ 2 trong phong cách thơ TH: Giàu khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mãn

Thơ TH mang đậm tính sử thi: Bao trùm tác phẩm của ông là cảm hứng lịch sử dân tộc, ông coi nhữn sự kiện chính trị lớn của đất nước là đối tượng thể hiện chủ yếu, ông luôn đê cậpđến vấn đề có ý nghĩa lịch sử, liên quan đến cả vận mệnh của cả cộng đồng dân tộc.

Cái "Tôi" trữ tình trong thơ TH thường nhân danh Đảng, dân tộc và thời đại. Nhân vật trữ tình hội tụ những phẩm chất của giai cấp, cộng đồng, họ được nhìn nhận chủ yếu từ phương diện nghĩa vụ và trách nhiệm công dân (Người con gái Việt Nam). Cảm hứng lãng mạn của thơ TH được thể hiện quaq tiếng nói ngợi ca, khẳng định lý tưởng.

Ngợi ca vẻ đẹp cuộc sống mới (Bài ca mùa xuân 1961) bằng cảm hứng lãng mạn trong thơ TH còn được thể hiện ở niềm tin mãnh liệt vào ngày chiến thắng, vào tương lai tươi sáng của đất nước (Huế T8, Theo chân Bác,…)

Giọng thơ ngọt ngào, tha thiết cũng là một nét phong cách đặc sắc làm nên sức rung cảm to lớn cho thơ TH. Đặc điểm này bắt nguồn từ chất Huế nơi TH sinh ra và lại có sự cổng hưởng từ một của hồn thơ TH với quan niệm riêng của ông về thơ ca, mà chính ông đã tâm sự "Thơ là chuyện đồng điệu,… thơ là tiếng nói đồng chí, đồng tình, tiếng nói đồng chí".

Thơ TH thể hiện sự rung động chân thực chân thành trước nghĩa tình cách mạng và cách diễn đạt, tự nhiên, gần gũi. Chất giọng ngọt ngào, tha thiết toát lên từ những câu thơ như lời thủ thỉ, tâm sự, giãi bày, nhắn nhủ, đắm thắm thiết tha hướng tới đồng bào, đồng chí: "Mình về mình có nhơ ta/ Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng" Hoặc "Em ơi! Ba Lan mùa tuyết tan/ Đường bạch dương sương trắng nắng tràn". Thơ lục bát của TH ngân nga đi vào điệu hồn của dân tộc.

Một nét phong cách nữa của Tố Hữu là "đậm đà tình dân tộc" . Tính dân tộc được thể hiện cả trong nội dung và cảm xúc, hình thức nghệ thuật đã mang lại chất thơ TH sức rung động lòng người và sức sống lâu bền.

Những vấn đề cốt lói của cách mạng và đời sóng, những tình cảm chính trị, thuỷ chung với cách mạng, tinh thần đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau, được TH phản ánh và giải quyết theo truyền thống đạo lý của cha ông: "Thương nhau chia củ sắn bùi/ Bát cơm xẻ nửa, chăn sui đắp cùng". Việc TH sử dụng nhuần nhuyễn các thể thơ truỳên thống đặc biệt là thơ lục bát. Vì thề thơ ông dễ đi vào lòng người bằng thứ ngôn ngữ giản dị, quen thuộc, gần gũi, trong sáng.

Nói đến đặc điểm phong cách thơ của Tố Hữu mà không nói đến các biện pháp tu từ trong thơ ông chính là một thiếu xót lớn. Bởi việc sử dụng các phép so sánh, ẩn dụ, nhân hoám… kết hợp chất liệu ca dao dân với sự hiện hữu của thành ngữ, tục ngữ đều góp phàn hình thành tính dân tộc đậm nét trong thơ TH.

Chính điều đó kết hợp với thể thơ dân tộc quen thuộc nên không khó nhạn ra tính nhạc điệu du dương và lời thơ tâm tình ngọt ngào làm cho thơ TH dễ ngâm, dễ hát là vậy. Thơ ca reo diệu ngâm cũng là một nét đặc sắc cảu truyền thống dân tộc. Nghệ thuật thơ TH nghiêng về tính truyền thống hơn là sự tìm tòi, đổi mới theo hướng hiện đại.

Phong cách nghệ thuật của thơ Tố Hữu đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt trong thơ ông. Chính những đặc điểm này mà thơ TH để lại những dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả.

>> XEM THÊM: